پنیر چیست؟ سفری به قلب شیر از رازهای باستانی تا فواید - آسمان فارس

پنیر، آن ماده جادویی از دل شیر، نه فقط یک غذای روزمره، بلکه داستانی از عشق بشر به طبیعت، نوآوری و لذت است. از چوپانان سومری که اولین تکه های سفت شده شیر را کشف کردند، تا میزهای مدرن رستوران های پاریس که مردم در آن با انواع پنیر آبی و سفیدش جشن می گیرند، پنیر نمادی از فرهنگ، سلامتی و حتی اقتصاد جهانی است.

این مقاله، در حکم یک سفرنامه مجذوب نماینده، شما را به اعماق جهانی پنیر خواهیم برد. از تاریخچه ای اسرارآمیز که ریشه در افسانه های یونانی دارد، تا عطر و طعم پنیرهای اصیل ایرانی که رازهای خاک و علفزارهای البرز را در خود پنهان نموده اند.

آیا می خواهید بدانید مایه پنیر (رنین) دقیقا چیست؟ یا چرا باید آب پنیر را گنجینه ای ارزشمند بدانیم و دور نریزیم؟

در این مسیر، خواص شگفت انگیز آب پنیر برای سلامت قلب و استخوان ها را کشف خواهیم کرد. بعلاوه، نگاهی به طب سنتی ایرانی خواهیم انداخت که پنیر را غذایی با طبع سرد و تر می داند و به شما می گوییم چگونه این خوراکی ساده، به واسطه ارزش غذایی بالا، به یک سوپرغذا تبدیل شده است.

ما هیچ زاویه ای را پنهان نمی کنیم؛ حتی مضرات احتمالی آن پنیر آنالیز خواهیم کرد، زیرا از دید ما یک داستان کامل باید تمام حقایق را بازگو کند.

تاریخچه پنیر: از غارهای باستانی تا میزهای سلطنتی

داستان پنیر، مثل یک افسانه کهن، از دل کویرهای بین النهرین شروع می شود: تصور کنید حدود 8000 سال پیش، یک چوپان جوان کیسه ای از معده گوسفند را برای حمل شیر پر می نماید، بعد گرمای شدید خورشید و آنزیم های طبیعی موجود در معده، شیر را به دو بخش جامد (تکه تکه) و مایع (وِی) تبدیل می نمایند. این اتفاق، به شکلی غیرمنتظره، باعث تولد پنیر می شود.

باستان شناسان شواهدی از 5500 سال پیش از میلاد در لهستان پیدا نموده اند که حاکی از فراوری پنیر در صافی های سفالی با رسوبات چربی شیر است. در مصر باستان هم فرعون ها پنیر را در مقبره هایشان دفن می کردند. یکی از قدیمی ترین نمونه ها از پنیر که کشف شده و موجود است به 1615 سال پیش از میلاد در چین برمی شود، که هنوز طعم شورش را حفظ نموده است.

ریشه های یونانی و رومی: پنیر به عنوان هدیه خدایان

در یونان باستان، آریستئوس، پسر آپولو، خدای پنیرسازی بود. هومر در اودیسه، از سیکلوپ ها می گوید که در غارهایشان پنیرهایی تازه، نرم و خوشمزه می سازند. همین رومی ها بعدها پنیر را به اروپا بردند. پلینی بزرگ، نویسنده رومی، بیش از 100 نوع پنیر را، از کازئوس هلوتیکوس (شبیه پنیر سوییسی امروزی) تا انواع پنیر سخت برای سفرهای طولانی توصیف نموده است.

پنیر در گذشته، نه فقط غذا، بلکه نماد ثروت بود. در قرون وسطی، راهبان صومعه های فرانسه و ایتالیا، دستورالعمل های مخفی را در غارهای مرطوب پنهان می کردند، جایی که کپک های طبیعی، طعم های پیچیده می آفریدند.

ورود به ایران و جهان اسلام: پنیر در جاده ابریشم

در ایران، پنیر بخشی از رژیم چوپانان زرتشتی بود. متون اوستا از پنیر تازه به عنوان غذای مقدس یاد می نمایند. با ورود اسلام هم پنیر در طب ابن سینا ستایش شد. او آن را برای تقویت معده توصیه می کرد. بعدها به واسطه جاده ابریشم، پنیر به هند برده شد و با نام پنیرِ پانیر شناخته شده و بعدها به اسپانیا رفت و به آن مانچگو گفتند. در آمریکا، مهاجران سوئیسی در 1851 کارخانه های صنعتی پنیر ساختند و امروز، فراوری جهانی به 22.6 میلیون تن رسیده است که 6.4 میلیون تن در آمریکا و 1.7 میلیون در فرانسه فراوری می شود.

تاریخ فراوری پنیر، فقط یک حقیقت نیست بلکه داستانی از بقاست. پنیر، شیر را از یک ماده فاسدشدنی به یک خوردنی ماندگار تبدیل کرد و بشر را از گرسنگی نجات داد.

انواع پنیرها: از نرم و تازه تا سخت و کهنه

پنیر، مانند یک ارکستر، با هزار نوای متفاوت می نوازد. بیش از 1000 نوع پنیر وجود دارد؛ انواع پنیر براساس بافت، شیر حیوان و روش رسیدن دسته بندی می شوند. اما در ایران، پنیر نه فقط غذا، بلکه خاطره است چون طعم علفزارهای سبلان در پنیر لیقوان، یا شوری دریای خزر در پنیر تبریزی وجود دارد.

دسته بندی جهانی پنیر: نرم، نیمه سخت، آبی و بیشتر

پنیرها در سراسر جهان بر اساس بافت، میزان رطوبت، روش رسیدگی و طعم به دسته های اصلی تقسیم می شوند که شناخت آن ها به شما یاری می نماید برترین پنیر را برای هر غذا یا لحظه ای انتخاب کنید. از پنیر تازه و خامه ای تا پنیر سخت و کهنه یا تند و آبی؛ هر گروه ویژگی های منحصربه فرد خودش را دارد و جایگاه ویژه ای روی تخته پنیر یا در آشپزی پیدا می نماید. در ادامه مهم ترین دسته بندی های جهانی پنیر را با مثال های معروفشان مرور می کنیم.

• پنیرهای تازه (Fresh) مثل ریکوتا یا پنیر کاتیج، نرم و مرطوب هستند و برای سالادها، با داشتن 80 درصد آب و طعم ملایم ایده آل هستند.
• پنیرهای نرم رسیده (Soft-Ripened) مثل بری، پوستی مخملی دارند که با کپک سفید می رسد و داخلش مثل خامه ذوب می شود.
• پنیرهای نیمه سخت (Semi-hard) مثل چدار، محکم و تیزند یعنی هر چه پنیر کهنه تر باشد، تندتر است.
• پنیرهای سخت (Hard) مثل پارمسان با داشتن 37 درصد آب رنده می شوند و طعم آجیلی دارند.
• پنیرهای با رگه آبی (Blue) مثل گورگونزولا، رگه های سبز-آبی از کپک دارند که طعمی تند و شور به آن ها داده است.
• پنیرهای فرآوری شده یعنی پنیرهای پروسس (processed) مثل پنیر آمریکایی، یکدست و ذوب شدنی اما کمتر طبیعی هستند. پنیرهای ورقه ای و اسکوییزها از این نوع پنیرها هستند.

انواع پنیر ایرانی: میراث چوپانان البرز و زاگرس

در ایران هم از گذشته های دور پنیرها اغلب از شیر گوسفند یا بز تهیه می شوند که غنی تر از پنیرهای گاوی هستند و معمولا به عنوان پنیر صبحانه شناخته شده و می توان آن ها را به شکل زیر دسته بندی کرد:

• پنیر لیقوان، از آذربایجان، نمک زده و نیمه سخت است؛ طعم تندش از غارهای طبیعی می آید و برای کباب هم عالی است.
• پنیر تبریزی، نرم تر و تازه تر، با نان سنگک جفت می شود.
• پنیر کردی از کردستان، چرب و خامه ای، با سبزی خوردن سرو می شود.
• پنیر لور، سنتی و محلی، از شیر خام تهیه می شود البته باید همواره برای ایمنی آن را پاستوریزه کنید.

اخیرا، پنیرهای گیاهی از سویا هم برای وگان ها وارد شده اند. هر نوع پنیر ایرانی هم مثل انواع پنیر بین المللی داستانی دارد مثلا لیقوان، از چوپانانی که در ییلاق ها آن را تهیه می نمایند، نماد استقام است.

اما در کل باید گفت انواع پنیر صبحانه که ما ایرانی ها استفاده می کنیم، امروزه با توجه به انواع پنیر فراوریی صنعتی شامل پنیر خامه ای، پنیر فتا، پنیر لاکتیکی، پنیر ماسکارپونه، پنیر لبنه و حتی پنیر سفید به اشکال پنیرهای کم چرب و پنیرهای پرچرب می شود.

مایه پنیر چیست؟ راز انعقاد شیر در دل طبیعت

مایه پنیر، آنزیم جادویی است که شیر را به پنیر تبدیل می نماید درست مثل کلیدی است که در یک گنج را باز می نماید. به عبارتی مایه پنیر از معده گوساله های جوان استخراج می شود، حاوی کیموزین که پروتئین کازئین را به هم می چسباند است و شیر را به ژل (کرد) و مایع (وِی) جدا می نماید.

انواع مایه پنیر: سنتی، میکروبی و گیاهی

مایه سنتی (Animal Rennet)، از معده حیوانات، طعم غنی می دهد اما برای گیاهخواران مناسب نیست. مایه پنیر میکروبی (Microbial)، از قارچ هایی مثل Mucor miehei، مقرون به صرفه و پایدار تهیه می شود. مایه پنیر گیاهی (Vegetable)، از گیاهانی مثل خاردار (Cynara Cardunculus) در پرتغال، برای تهیه پنیرهای نرم استفاده می شود.

در خانه هم می توانید از قرص های آماده (Rennet Tablets) بهره ببرید، یک قرص برای یک لیتر شیر کافی است. در ایران، مایه سنتی در پنیرهای محلی رایج است، اما صنعتی ها به مایه پنیر میکروبی رو آورده اند. بدون مایه، پنیر اسیدی (مثل پانیر هندی) می سازید، اما بافتش فرق دارد.

خواص پنیر: معجزه ای برای استخوان ها و قلب + نگاهی به طب سنتی

طبق اطلاعات پایگاه داده مقالات پزشکی پاب مد pubmed، پنیر، مثل یک دوست وفادار، بدن را تقویت می نماید. سرشار از کلسیم (180 میلی گرم در 30 گرم البته بسته به نوع پنیر فرق دارد)، پروتئین (8 گرم) و ویتامین B12 است و برای استخوان ها، عضلات و اعصاب عالی است. مطالعات نشان می دهند، مصرف میانه (حدود 40 گرم روزانه) خطر دیابت نوع 2 را تا حدودی کم می نماید و کلسیمش از پوسیدگی دندان جلوگیری می نماید.

پنیر از دیدگاه طب سنتی: سرد و تر، اما مفید با مصلح است. در طب ایرانی، پنیر سرد و تر است و ابن سینا آن را برای تقویت معده و کبد توصیه می کرد، اما بهتر است پنیر را با گردو یا عسل (مصلح) بخورید تا بلغم نیافزاید. برای لاغری، پنیر کم چرب با سبزیجات یاری می نماید؛ برای جلوگیری از چاقی هم از مصرف انواع پنیر پرچرب اجتناب کنید. در آیورودا، پنیر تازه (پانیر) برای هضم عالی است.

ارزش غذایی پنیر: جدول غنای مواد مغذی در هر لقمه

پنیر، غلیظ شده شیر است. مثلا در 28 گرم پنیر چدار، 114 کالری، 7 گرم پروتئین، 204 میلی گرم کلسیم (20 درصد احتیاج روزانه را تامین می نماید)، و 9 گرم چربی است. این پنیر کم لاکتوز است، پس برای عدم تحمل لاکتوز بهتر از شیر است. ویتامین A موجود در پنیر برای پوست، فسفرش برای استخوان ها و پروبیوتیک های موجود در انواع پنیر تخمیرشده برای روده مفید هستند. دقت داشته باشید آمار ارائه شده حدودی است.

آب پنیر چیست؟ گنج پنهان در فرآیند پنیرسازی

آب پنیر (whey)، مایع شفاف و کمی مایل به زردی است که بعد از دلمه بستن شیر و جدا شدن لخته پنیر (دلمه) باقی می ماند. حدود 90 درصد آن آب است، اما بخش به جای مانده پر از مواد باارزش است: پروتئین های باکیفیت (مثل بتا-لاکتوگلوبولین و آلفا-لاکتالبومین)، لاکتوز، ویتامین های گروه B، کلسیم، پتاسیم و سایر مواد معدنی.

دور ریختن آب پنیر در واقع دور ریختن یک گنج غذایی است!

کاربردهای امروزی و سنتی آب پنیر چیست؟

• در بدنسازی و ورزش: معروف ترین شکلش پروتئین وی (Whey Protein) است که به سرعت جذب می شود و یکی از برترین مکمل ها برای عضله سازی و ریکاوری محسوب می شود.
• در آشپزی و نانوایی: در بسیاری از کشورها به جای آب معمولی در خمیر نان، پیتزا، کیک یا حتی سوپ و آش استفاده می شود؛ هم طعم بهتری می دهد و هم ارزش غذایی خمیر را بالا می برد.
• در نان های سنتی اسکاندیناوی و ایرلند: جزء اصلی دستورهای قدیمی است.
• در ایران: سال ها به صورت سنتی بعد از پنیرسازی محلی به دام ها می دادند، اما امروزه خیلی از کارگاه های کوچک و بزرگ آن را خشک نموده و به صورت پودر پروتئین وی یا به عنوان ماده اولیه مکمل های غذایی می فروشند و روزبه روز محبوب تر هم می شود.

پس دفعه بعد که پنیر درست کردید یا آب پنیر دیدید، یادتان باشد که این مایع ساده یکی از مغذی ترین و پرکاربردترین فرآورده های لبنی در جهانست!

طرز تهیه پنیر خانگی: گام به گام، ساده و لذت بخش

تهیه پنیر در خانه، مثل نقاشی است. با مواد ساده:

• 1 لیتر شیر کامل
• 2 قاشق آب لیمو (یا مایه)
• نمک

شیر را تا 85 درجه گرم کنید (کمی قبل از جوش). حرارت را خاموش کنید، آب لیمو یا مایه پنیر اضافه کنید و 5-10 دقیقه صبر کنید تا دلمه ببندد. دلمه را در پارچه تمیز صاف کنید، فشار دهید یا آویزان کنید تا آبش برود. نمک بزنید، خوب مخلوط کنید و حداقل یک ساعت در یخچال بگذارید.

برای پنیر ایرانی اصیل: شیر گوسفند + نمک دریا برترین نتیجه را می دهد. حتما از شیر پاستوریزه یا جوشانده بهره ببرید.

فرایند فراوری پنیر در کارخانه های مدرن (از مزرعه تا محصول نهایی)

1. جمع آوری و استانداردسازی شیر: شیر تازه از مزرعه وارد کارخانه می شود. ابتدا چربی آن تنظیم و استاندارد می شود (معمولا به 3.5 درصد یا میزان دلخواه برای نوع پنیر).

2. پاستوریزاسیون: شیر را در دمای 75-72 درجه سانتی گراد به مدت 20-15 ثانیه حرارت می دهند تا میکروب های مضر از بین بروند، اما طعم و کیفیت حفظ شود.

3. اضافه کردن باکتری های استارتر: باکتری های مفید لاکتیک (استارتر کالچر) به شیر اضافه می نمایند تا لاکتوز به اسید لاکتیک تبدیل شود؛ این کار طعم می دهد و به دلمه بستن یاری می نماید.

4. اضافه کردن مایه پنیر (رنت): مایع یا پودر مایه پنیر اضافه می شود تا شیر در 30-40 دقیقه کاملا دلمه ببندد و به دو بخش لخته (دلمه) و آب پنیر جدا شود.

5. برش دلمه: دلمه را به تکه های کوچک (میزان نخود تا ذرت) برش می زنند تا آب پنیر راحت تر خارج شود.

6. هم زدن و گرم کردن: دلمه ها را آرام هم می زنند و دما را به آرامی تا 55-38 درجه (بسته به نوع پنیر) بالا می برند تا سفت تر شوند و آب بیشتری بدهند.

7. شست وشو (اختیاری): در برخی پنیرها (مثل گودا یا پنیرهای هلندی) بخشی از آب پنیر را خارج نموده و با آب گرم جایگزین می نمایند تا اسیدیته کم شود و طعم ملایم تری بدهد.

8. نمک زدن: دلمه را یا مستقیم در آب نمک غلیظ می خوابانند یا نمک خشک به آن می زنند. نمک هم طعم می دهد، هم باکتری های ناخواسته را کنترل می نماید.

9. قالب گیری و پرس: دلمه را داخل قالب های مخصوص می ریزند و تحت فشار قرار می دهند تا شکل بگیرد و آب اضافی کاملا خارج شود.

10. رسیدن (مچوریشن): پنیرها را به اتاق ها یا غارهای مخصوص با دما (10-15 درجه) و رطوبت کنترل شده منتقل می نمایند. مدت رسیدن از چند هفته (پنیرهای نرم) تا چند سال (پارمسان و چدار کهنه) فرق دارد. در این مدت مرتب پنیرها را برمی گردانند، می شویند یا برس می زنند.

نتیجه: یک پنیر ایمن، یکنواخت و با کیفیت بالا که از مزرعه تا قفسه فروشگاه راه طولانی اما دقیقی را طی نموده است.

راهنمای خرید پنیر: چگونه برترین پنیر را انتخاب کنیم؟

در بازار پر از پنیرهای رنگارنگ صنعتی و سنتی، تشخیص پنیر خوب از بد گاهی مثل پیدا کردن سوزن در انبار کاه می ماند؛ اما اگر این چند نشانه کلیدی را بدانید، همواره تکه ای اصیل، تازه و خوش طعم به خانه می برید که هم سلامتی تان را تضمین کند و هم لذت صبحانه یا کنار کباب را چند برابر کند.

1. به برچسب دقت کنید: تاریخ فراوری و انقضا واقعی است؟ پنیرهای سنتی ایرانی (مثل لیقوان، کردی، لور) معمولا تاریخ انقضای کوتاه (10 تا 30 روز) دارند. اگر روی بسته لیقوان نوشته 6 ماه ماندگاری، احتمالا صنعتی و با نگهدارنده است.

2. بو، رنگ و بافت را با بینی و چشم چک کنید: پنیر تازه باید بوی ملایم شیر بدهد، نه بوی ترشیدگی یا آمونیاک. رنگش سفید مایل به کرم است؛ زردی زیاد یعنی کهنه یا از شیر گاو. سطح پنیر نباید لغزنده یا لزج باشد. اگر با فشار انگشت فرو رفت و سریع برنگشت، تازگی اش خوب است.

3. نمک را با یک تکه کوچک تست کنید: پنیر نباید بیش از حد شور باشد (حداکثر 5-7 درصد نمک). اگر زبانتان فورا بی حس شد، یا نمک زیاد زده اند یا برای پوشاندن کهنگی پنیر آن را شور نموده اند. پنیرهای خوب هم باید طعم متعادل شیر و نمک داشته باشند.

4. پنیرهای بسته بندی صنعتی را این طور انتخاب کنید: برندهای معتبر را از نظر درصد چربی واقعی و استفاده از مایه میکروبی یا حیوانی آنالیز کنید. اگر روی بسته نوشته پنیر لیقوان UF یا پنیر سفید ایرانی، بدانید طعم و بافتش با سنتی فرق دارد ولی از نظر بهداشتی مطمئن تر است.

5. برای سلامتی خودتان: پنیرهایی با این نشانه ها را نخرید!

• کپک سیاه یا سبز تیره (به جز پنیرهای آبی که عمدی است)
• بوی تند آمونیاک یا تخم گندیده
• آب انداختن زیاد داخل ظرف (نشانه فاسد شدن یا نگهداری بد)
• بافت اسفنجی یا سفتِ غیرعادی

مضرات پنیر چیست؟

پنیر مثل شمشیر دو لبه است؛ هم فواید زیادی دارد و هم اگر بی حساب مصرف شود مشکل می سازد. چربی اشباع آن نسبتا بالاست و مصرف زیادش کلسترول بد (LDL) و خطر بیماری های قلبی را کمی افزایش می دهد.

بسیاری از پنیرها سدیم بالایی دارند (مثلا پنیر فتا گاهی تا 900 میلی گرم در 100 گرم) و برای فشار خون مناسب نیستند. لاکتوز به جای مانده در برخی انواع هم می تواند در افراد حساس باعث نفخ و ناراحتی معده شود.

پنیرهای سنتی که از شیر خام درست می شوند ممکن است باکتری خطرناک لیستریا داشته باشند، به همین علت زنان باردار و افراد با ایمنی ضعیف حتما باید از نوع پاستوریزه استفاده نمایند.

از نظر کالری هم هر 30 گرم پنیر حدود 100-120 کالری دارد، پس موقع رژیم لاغری باید حواس تان به میزانش باشد و بهتر است انواع کم چرب، کم نمک یا پنیرهای گیاهی را انتخاب کنید. در یک کلام: با اعتدال و انتخاب درست، پنیر همچنان دوست سلامتی تان می ماند.

پنیر شهری چیست؟ نوآوری مدرن برای شهرنشینان

پنیر شهری (Urban Cheese)، نامی تازه برای نوعی پنیر تازه و کش دار است که از دیرباز در شیراز از شیر گوسفند چرب فراوری می شده و شباهت زیادی به موزارلای ایتالیایی دارد؛ اما امروزه با شیر پاستوریزه گاو در کارخانه های شهری مثل تبریز و تهران ساخته می شود تا بافت نرم، ماندگاری طولانی (تا چند هفته در یخچال) و ایمنی بالاتری داشته باشد.

بدون احتیاج به غارهای سنتی و فرآیندهای طولانی، این پنیر برای بازارهای شلوغ شهرها طراحی شده و برندهای ایرانی مثل خبرنگاران آن را با طعم های نوآورانه از سبزی دار و سنتی گرفته تا کم نمک و گیاهی عرضه می نمایند؛ گزینه ای ایده آل برای آپارتمان نشین ها که می خواهند بدون دردسر، طعم اصیل را در صبحانه، سالاد یا غذاهای سریع تجربه نمایند.

پنیر فتا چیست؟ طعم مدیترانه ای در سفره ایرانی

پنیر فتا، پنیر معروف یونانی است که از شیر گوسفند یا مخلوط گوسفند و بز درست می شود؛ بافتی خردشونده، طعمی شور و تند و حدود 21 درصد چربی دارد. همواره در آب نمک (برینه) نگهداری می شود تا تازه بماند و غنی از کلسیم است (حدود 140 میلی گرم در هر 28 گرم). در ایران، دقیقا همان سنتی خودمان است و در سالاد شیرازی بی نظیر می شود. فقط فتای اصل با برچسب PDO باید از منطقه ها خاص یونان بیاید، بقیه نسخه های مشابه اند.

بزرگترین فراورینمایندگان و مصرف نمایندگان پنیر در جهان: از آمریکا تا فرانسه

طبق آمار منتشر شده در وب سایت Chefs Pencil آمریکا با حدود 6.2 میلیون تن در سال (عمدتا چدار و پنیرهای فرآوری شده) در صدر ایستاده، بعد آلمان حدود 2.3 میلیون تن (بیشتر گودا و انواع مشابه)، فرانسه حدود 1.8 میلیون تن (بری، کممبر و صدها نوع دیگر)، ایتالیا 1.2 میلیون تن (پارمزان، موزارلا و گورگونزولا) و هلند حدود 900 هزار تن.

از نظر مصرف سرانه پنیر، فنلاندی ها رکورد دارند (بیش از 26 کیلو در سال)، فرانسه با حدود 25 کیلو و آمریکا با 18 کیلو در رتبه های بعدی اند.

با این حال، وقتی حرف از کشور پنیر می شود همه به فرانسه فکر می نمایند؛ چون هیچ کشوری به میزان فرانسه (بیش از 1200 نوع ثبت شده) تنوع و قدمت در فراوری پنیر ندارد.

پنیر، بیشتر از یک غذا؛ بخشی از هویت ماست

حالا که متوجه شدید پنیر چیست خوب است دقت کنید که از غارهای هشت هزارساله تا تخته های صبحانه امروز، پنیر فقط تکه ای سفید روی نان نیست؛ خاطره ای است که با بوی نان سنگک داغ و سبزی تازه در فکر هر ایرانی حک شده. این ماده ساده جادویی، هزاران سال همراه بشر بوده؛ گاهی غذای چوپان، گاهی هدیه خدایان و گاهی راز سلامتی و طول عمر.

امروز هم همان پنیر لیقوانِ غارهای سرد البرز یا پنیر خامه ای صبحِ آپارتمان های تهران، هنوز همان داستان قدیمی را برایمان روایت می نماید: داستان تبدیل شیر فانی به لذتی جاودانه. پس دفعه بعد که تکه ای پنیر به نان مالیدید و با یک لیوان چای داغ نوش جان کردید، لحظه ای مکث کنید و به این سفر هشت هزارساله لبخند بزنید. پنیر فقط غذا نیست؛ پنیر، عشق است.