خاطرات علی رهبری از هوشنگ ظریف - آسمان فارس

هوشنگ ظریف شنبه (17 اسفند ماه) پس از گذراندن دوره ای بیماری در سن 81 سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت.

علی رهبری ـ موسیقیدان و رهبر ارکستر ـ که چندین سال با هوشنگ ظریف دوست و همکار بوده است، در گفت وگویی با خبرنگاران درباره او چنین می گوید: هر چند وقت یک بار یکی از اساتید موسیقی ما از جهان می رود و تازه متوجه می شویم به این افراد در زمان حیاتشان توجه نشده است. هوشنگ ظریف نیز جزو همان هوشنگ استوارها و دهلوی ها بود که در این مملکت به آنها رسیدگی نشد.

هوشنگ ظریف رفتاری پدرانه با من داشت

علی رهبری در ابتدا می گوید: خبر فوت آقای ظریف خیلی مرا ناراحت کرد؛ زیرا ایشان از اولین موسیقیدان هایی بود که در دوران نوجوانی با او آشنا شدم. من هم در هنرستان عالی موسیقی ملی با آقای ظریف همکاری داشتم و به هم نزدیک بودیم.

او ادامه می دهد: اولین باری که با آقای ظریف آشنا شدم، در ارکستر آقای فرامرز پایور بود؛ زمانی که شاگرد استاد رحمت الله بدیعی بودم و حدود 12 سال داشتم. در آن موقع آقای پایور به دنبال کسی بودند که نت های ارکستر را برایشان بنویسد و بتواند آن نت ها را برای ساز آلتو و کلارینت انتقال دهد؛ به همین دلیل با آقای دهلوی صحبت کردند که ایشان گفتند علی رهبری می تواند این کار را انجام دهد. البته به یاد دارم آقای فرامرز پایور (نوازنده سنتور) گفتند که من سن کمی دارم و کوچک هستم ولی آقای حبیب الله بدیعی (موسیقیدان و نوازنده ویولن) گفتند که من می توانم این کار را انجام دهم. به این ترتیب من هر هفته باید به ارکستر آقای پایور می رفتم؛ ارکستری که آقای حسین تهرانی در آن تنبک می زد، آقای رحمت الله بدیعی نوازنده ویولن بود و آقای ظریف هم نوازنده تار.

رهبری در ادامه صحبت هایش درباره هوشنگ ظریف می گوید: آقای ظریف در آن موقع حدود 24 سال سن داشت و خودشان نیز خیلی جوان بودند. او از همان ابتدا خیلی با محبت مانند یک پدر با من رفتار می کردند و یک صمیمیت بخصوصی به من نشان می دادند. من در آن موقع و در آن سن کم برای اینکه درآمدی هم داشته باشم باید در کنار درس و مدرسه، شب تا صبح آن نت ها را می نوشتم و به موقع به ارکستر آقای پایور می رساندم. به همین ترتیب رابطه من با آقای ظریف به گونه ای شد که حتی وقتی به هنرستان عالی موسیقی ملی می رفتم، یک نزدیکی بین ما وجود داشت، گرچه که حدود 10 سال از من عظیمتر بودند؛ البته ایشان استاد بودند و من شاگرد.

او تصریح می نماید: زمانی هم که 14 سال داشتم در ارکستر صبا که آقای دهلوی رهبر آن بود ویولن می نواختم. در آنجا نیز مدام با آقای ظریف ملاقات داشتم؛ چون ایشان در آن ارکستر تار می نواخت.

ظریف یکی از ستون های هنرستان موسیقی بود

این رهبر ارکستر سپس درباره ارتباط خود با ظریف در زمان مدیریتش در هنرستان عالی موسیقی ملی گفت: زمانی که در 25 سالگی رییس هنرستان عالی موسیقی ملی شدم، ایشان یکی از ستون های قوی و مهم هنرستان با داشتن بهترین شاگردان بود. در آن موقع در هنرستان عالی ملی موسیقی اساتیدی همچون آقای پایور (که شاگردان بسیار زیادی در سنتور داشتند)، آقای ظریف (در تار) و آقای رحمت الله بدیعی (در ویولن) حضور داشتند و در آنجا تدریس می کردند. اینها افرادی بودند که بر موسیقی ایران و موسیقی سنتی تأثیر بالایی گذاشتند و خیلی از شاگردان آنها با یاری خیلی زیاد حسین دهلوی به صندلی بالایی رسیدند. اینها ستون های اصلی هنرستان عالی موسیقی ملی بودند. البته افرادی همچون محمد حیدری و خانم ارفع اطرایی در آموزش سنتور از دیگر استادان بسیار خوب هنرستان بودند.

او ادامه داد: زمانی که رییس هنرستان عالی موسیقی ملی شدم، دو تن از افرادی که خیلی از آمدن من استقبال کردند، گذشته از آقای دهلوی و مصطفی پورتراب که مرا برای این کار انتخاب کردند، آقای پایور و آقای ظریف بودند و از همان ابتدا صمیمیتی ایجاد شد. ما خیلی به هم نزدیک بودیم، هر سال امتحانات زیادی را در کنار هم برگزار و برنامه های مختلفی را برای سازها و رشته های مختلف تنظیم می کردیم. زمانی که آقای حسین علیزاده و داریوش طلایی (نوازندگان تار) از بچه های خیلی خوب هنرستان در آنجا بودند، حتی خودم تشویق شدم قطعاتی برای گروه تار بنویسم. سه سالی که در هنرستان عالی موسیقی ملی بودم از بهترین دوران عمر من بود و بیشترش در کنار آقای ظریف، پایور و بدیعی بود. با از دست دادن هوشنگ ظریف، یک مرد عظیم از دست رفت. او تنها یک نوازنده تار یا بهترین معلم تار نبود، او از موسیقیدان ها و درخت های پر بار هنر ایران بود و به هیچ عنوان بخل نداشت و خواستار موفقیت دیگران بود. هر کس دیگری هم که او را می شناخت حتما همین را خواهد گفت.

ملاقات رهبری و ظریف در وین

علی رهبری سپس به خاطرات خود با هوشنگ ظریف در دوران پس از انقلاب اسلامی ایران گذری می زند و اظهار می نماید: من سه سال قبل از انقلاب اسلامی، ایران را ترک کردم و این دوستان را ندیدم. یک سال بعد از انقلاب در پاریس زندگی می کردم و به شهر وین دعوت شده بودم که ارکستر سمفونیک تون کنستلر وین را برای فستیوال تابستانه کارن سیای اتریش آماده کنم. درست به یاد دارم که در حال رهبری یکی از قطعات استراوینسکی به نام پتروشکا در سالن طلایی وین بودم که دیدم چهره خیلی آشنایی در سالن نشسته است. وقتی که تمرین تا حدودی تمام شد و می خواستیم تنفس دهیم، به یک باره دیدم آقای ظریف جلو آمد. نمی دانید که چقدر شاد شدم، البته ایشان هم خیلی شاد بودند. آقای ظریف با شادی جمله ای به من گفت که هیچ گاه فراموش نمی کنم، او گفت که آقای رهبری فکر نمی کردم شما ارکسترهای عظیم را هم به این صورت رهبری می کنید. آن موقع چند روزی در وین در خدمت ایشان بودم. بعد از آن حدود 27 سال که به ایران نیامدم ایشان را ندیدم، تا اینکه سال 1394 در جشنواره موسیقی جوان کنار ایشان نشسته بودم و این آخرین باری بود که ایشان را ملاقات کردم و باز هم خیلی به من لطف داشتند. همان موقع احساس کردم متأسفانه از چیزی رنج می برند و پس از آن دیگر ایشان را ندیدم.

عکس یادگاری در تخت جمشید

علی رهبری درباره خانواده هوشنگ ظریف هم می گوید: خانواده آقای ظریف موسیقیدان های بسیار خوبی هستند. خاطرات خوبی از همکاری ام در دوران نوجوانی با برادرشان، همسر برادرشان و همسر خود آقای ظریف داشتم که در ارکسترهای مختلف مانند ارکستر گل های رادیو آقای معروفی همدیگر را می دیدیم. 15 سال پیش هم که بعد از 30 سال دوری به ایران آمدم، خانواده ظریف اولین افرادی بودند که به منزل استاد حسین دهلوی به دیدن من آمدند.

او ادامه می دهد: حدود 40 سال پیش با آقای ظریف، آقای دهلوی، آقای بدیعی و ارکستر صبا به شیراز رفتیم و در تخت جمشید نیز عکسی به یادگار گرفتیم و این آخرین خاطرات من با ایشان در قبل از انقلاب بود.

من به همه تسلیت می گویم و موسیقی ایران مرد عظیمی را از داد.